සැප පුළුන් කොට්ටෙ උඩ
පුළුන් ගුලියක් වගේ
අඩු හතර අකුලගෙන
නෝනාගෙ සුරතලා
සුරංගනා ලෝකෙ...
රෑ දවල් එකවගේ
කන්නැතුව නිදිනැතුව
ගිනි අව්වෙ කර වෙවී
මහ වැස්සෙ තෙමි තෙමී
ගල් කැඩුවෙ නැත්තම්
දර පැළුවෙ නැත්තම්
ගණිතය පාඩමට
ඉල ඇට ගණන් කරන
මගේ කොලු පැටව් ටික
බඩගින්නෙ හැමදාම...
ඒ ඔක්කොමත් හරි
මෙන්න මේ ටිකත් හරි
නෝනාගෙ බල්ලාට
රබර් බෝලෙත් එක්ක
"කම් ඩාලින්" කියන්නට
එවුන් ඉන්න ලෝකයේ
බඩවියත නැතුවටත්
අකුරු කරන මගෙ එවුන්ට
තුඃ නොදකින් කියන්නට
එකෙක් නැහැනේ බොලේ...මම මුලින්ම කියන්න ඕන කාරුණිකව මෙම සටහන පෞද්ගලිකව භාර ගන්න එපා කියලා. දුම්පානයේ ආදිනව ඔබලාට පැහැදිලි කර දෙන්න තරම් ඔබලා පොඩි අය නොවෙන බවත් මම දන්නවා. ඒ වගේම ඔබලා දුම් බොන්නේ මගේ මුදලින් නොව, ඔබේ මුදල් වලින් බවත්, ඒ සම්බන්ධව මට කිසිම ගැටළුවක් නැති බව ඔබත්, මාත් දන්නා බවත් මම නැවත සඳහන් කරන්න කැමතියි. මොකද ඔය ප්‍රශ්න දෙකම දුම්වැටි ලෝලීන්, ඒ සඳහා විරුද්ධ වන්නන් වෙත නගන පොදු ප්‍රශ්න නිසා.
දුම්පානයේ ආදිනව උගත් බුද්ධිමත් ඔබ තුමන්ලා ඇත්තටම මටත් වඩා හොඳට දන්නවා. ඒත්, ඒ හානිය දැන දැනත් ඔබලා ඒකම නැවත නැවතත් කරන නිසා අපි ආපහු පොඩි මතක් කර ගැනීමක් කර ගනිමු.
සක්‍රිය දුම්පානයෙන්, (එනම් ඔබ විසින්ම කරන දුම් පානය) 1. දිගුකාලීනව පවතින කැස්ස හා ශ්වසන ආබාධ. 2. බ්‍රොන්කයිටිස් වැනි නිදන්ගත ශ්වසන රෝග 3. කොලෙස්ටරෝල් අසමතුලිතතාවය (නිකොටින් හේතුවෙන්) නිසා හට ගන්නා හෘදයාබාධ. 4. දීර්ඝ කාලීන ලිංගික බෙලහීනතාවය. (සහ පසුකාලීනව ඇති වන වඳ භාවය) 5. (දුම ආශ්වාස කිරීමෙන්) ශ්වසන පද්ධතිය ආශ්‍රිත පිළිකා, 6. මුඛ පිළිකා(දුම්කොළ හා වෙනත් රසායනිකයන් මුඛයේ ස්පර්ශ වීමෙන්), 7. පුරස්ථ ග්‍රන්ථි සහ ලිංගේන්ද්‍රිය ආශ්‍රිත පිළිකා, 8. හෘත් අකරණිය වැනි දරුණු රෝගී තත්ත්වයන්ද, 9. තොල්, දත් සහ මුඛය අවලස්සන වීම, නිතරම සිරුරින් දුගඳ වහනය වීම සහ
ඒත්.... “අපේ තාත්තලා, සීයලා, අත්තලා, මුත්තලාත් හැමදාම සිගරට්, බීඩි, සුරුට්ටු, රා, අරක්කු බිව්වා... කෝ ඉතින් ඔය කියන එකක්වත් හැදුනා...? ඔය යසට ගස් ගල් වගේ අවුරුදු 80 ක් 90ක් ජීවත් වෙලා ඉඳල යස අගේට මැරිල ගියේ.... මොන බොරු කතා ද...... ඔය මොනවත් බොන්නෙ නැතුව බෝධිසත්වයො වගේ ඉන්න අයට තමයි රටේ නැති ලෙඩ ඔක්කොම තියෙන්නෙ...” ඇත්ත... මොකක්ද මම කියපු පව? මෙන්න මේ ටිකත් කියවන්න. අක්‍රිය දුම් පානයෙන් (එනම් ඔබ දල්වා ගත් දුම් වැටියේ දුම, පිටස්තර පුද්ගලයන්ට නිරායාසයෙන් ආඝ්‍රාණය වීම) 1. දිගුකාලීනව පවතින කැස්ස හා ශ්වසන ආබාධ. 2. කල්පවත්නා දරුණු හිසරදය සහ ඔක්කාරය 3. බ්‍රොන්කයිටිස් වැනි නිදන්ගත ශ්වසන රෝග 4. කොලෙස්ටරෝල් අසමතුලිතතාවය (නිකොටින් හේතුවෙන්) නිසා හට ගන්නා හෘදයාබාධ. 5. දීර්ඝ කාලීන ලිංගික බෙලහීනතාවය. 6. (දුම ආශ්වාස කිරීමෙන්) ශ්වසන පද්ධතිය ආශ්‍රිත පිළිකා, 7. ස්ථිර වඳ භාවය (කාන්තාවන්ගේ අවදානම වැඩි ය) 8. ගර්භණී මව්වරුන්ගේ කුස තුළ වැඩෙන කළලයේ සංකූලතා. (ආබාධිත දරුවන් බිහි වීම, නියමාකාරයෙන් නොවැඩුනු දරුවන් බිහි වීම, කළල ගබ්සා වීම) 9. අළුත උපන් දරුවන්ගේ ශ්වසන ආබාධ ඇතුළු විවිධ සංකූලතා. 10. ගර්භණී මව්වරුන් රෝගී තත්ත්වය‍ට පත් වීම සමහරවිට ඔබගේ පෙම්වතිය, බිරිය, මව ඔබගේ දුම් පානයට උදළු දමනවා වෙන්නට පුළුවන්. ඇත්තෙන්ම එයාලා සාධාරණයි. ඒ වෙලාවට එයාලා දාන කෙස් පැලෙන තර්ක එක්ක ඔබට හැ‍රෙන්නටවත් බැහැ. එයටත් ඔබ ළග Escape Key එකක් තියෙනවා. ඒ තමා දුම් පානයෙන් පසු දත් මැදලා, චුවින්ගම් එකක්, ටොපියක් එහෙම කාලා එයාල ලගට යන එක. එතකොට සිගරට් බිව්වා කියලා අහු වෙන්නෙ නෑ නේ.... විවාහක ඔබ, ඒ ආදරයේ උත්තරීතර ඵල‍ය එනම් දරු සම්පතක් අපේක්ෂා කරනවා.. කාලයක් බලා ඉන්නවා... බලා ඉන්නවා... තවත් ඉන්නවා... ඒත් ඒ වාසනාව නැහැ... සමහර විට ඔබ බිරිඳට ඇගිල්ල දිගු කරනවා වන්නට පිළිවන්, ඇය නිසරු ගැහැණියකැයි කියා.. ඒත්... නැවතත් ඔබේ අත දෙස බලන්නැයි කාරුණිකව ඉල්ලනවා. ඇගිළි තුනක්ම ඔබ වෙත යොමු වෙලා නේද? ඔබට දරු ඵල නැති වුණේ ඔබේ බිරිඳට, නූපන් දරුවාට වඩා ඔබ පෙම් කළ ඒ සදාදරණීය දුම් වැටිය නිසා විය හැකියි නේද? සමහරවිට ඔබගේ සරු බවට හානියක් වී නොතිබෙන්න‍ට පුළුවන්... ඒත්... ඔබගේ බිරින්දෑගේ කුස තුළ දරුවකු පිළිසිඳ ගැනීමේ හැකියාව නැති කළේ ඒ දුම්වැටිය නම්... ඇයට මව් පදවිය නොලැබීමේ පාපයේ වරදකරු වෙත ඒ ඇගිළි එල්ල වීම සර්ව සාධාරණයි නේද? අනෙක සිගරැට් දුම ඉක්මනින්ම රෙදි, ඇඳුම් පැළඳුම්, ලීබඩු ආදියට කා වදින දෙයක්. ඒ දුගඳ ලේසියෙන් ඉවත් වන්නෙත් නැහැ. ඉවත් කරන්න පහසුත් නැහැ. ඔබ දුම් බිව්වත්, වෙන අයකු දුම් බොන තැනක ඔබ රැඳී සිටියත්, ඔබගේ ඇඳුම් වලට මේ විෂ සහිත දුම කා වදිනවා. ඔබ නිවස‍ට ආ විට දරුවන් ඇගේ එල්ලෙනවා, බිරිඳ කිළුටු ඇඳුම් සෝදන්න‍ට ගන්නවා... මේ හැම දෙනාටම අර නිකොටින්, තාර, කාබන්මොනොක්සයිඩ්, විතරක් නෙමෙයි, ආසනික් වැනි මරණීය විෂ ගෙන ද්‍රව්‍යයත් ශරීර ගත වෙනවා නේද??? ඔබ පාවිච්චි කර ඉවත දමන සිගරැට්ටුවේ ෆිල්ටරය, වසර දහස් ගණනක් නොදිරා පවතින බව සහ එම සම්පූර්ණ කාලය තුළ අධික විෂ සහිත ආසනික් ඇතුළු රසායන ද්‍රව්‍ය පස‍ට, ජලයට සහ වාතයට මුක්ත කරන බවට ඔබ දැනුවත්ව සිටියාද??? එමගින් ජෛව ලෝකයේ පරම්පරා ගණනක් විනාශ මුඛය‍ට ඇදගෙන යන බව උගත්, බුද්ධිමත්, පරිණත ඔබ සැමට අමුතුවෙන් මතුකරල කියන්න ඹ්නේ නෑ නේද? මම ආණ්ඩුවේ “මතට තිත” සංකල්පය වත්, ලෝක ප්‍රසිද්ධ සහ දැනට ලංකාවේ ක්‍රියාත්මක මත්ද්‍රව්‍ය නිවාරණ ආයතනයක් වත් නියෝජනය කරන්න හදනවා නෙවෙයි. ‘මතට තිත’ ට වත්, ඔය සංවිධාන එකකටවත් තවම බැරි වුණානෙ මත්ද්‍රව්‍ය, දුම්වැටි උවදුර දිවයිනෙන් තුරන් කරන්න. බලන්න දුම්වැටි අසුරණයක් අරගෙන. ඒකෙ එක පැත්තක බොහොම පුංචි අකුරෙන්.. නිකම් ‘හොරෙන්’ වගේ සඳහන් කරල තියෙනවා “රජයේ අවවාදය - දුම්බීම හෘදයාබාධ ඇති කරයි” කියලා. ඉස්සර ඒකෙ තිබුණෙ “රජයේ අවවාදය - දුම්බීම පිළිකා ඇති කරයි” කියල. ඇයි 'පිළිකා' වෙනුවට 'හෘදයාබාධ' කියන වචනය දාල තියෙන්නේ? පිළිකා වලට බෙහෙත් නැති අතර හෘදයාබාධ වලට බෙහෙත් තියෙන නිසා දුම් බීල හෘදයාබාධ ඇති වුණොත් ඒක හොඳ කරන්න පුළුවන් නිසා ද? එයින් කියවෙන්නෙ වැඩිමනත් හානියකුත් නැති නිසා සහ දුම්වැටියෙන් රජයට විශාල බදු අනුපාතයක් (5%) ලැබෙන නිසා බිව්වට කමක් නෑ වගේ එකක්ද? දුම්බීම හානිදායක නම් ඇයි රජය ඒවා තවමත් නිෂ්පාදනයට ඉඩ දෙන්නේ? පටු මුල්‍යමය හා දේශපාලනමය වාසි තකා ඇයි රජය බලෙන් මේ රටේ හෘදයාබාධ රෝගීන් බිහි කරන්නට රුකුල් දෙන්නේ? ඒ කියන්නේ “මතට තිත” වැඩකට නැති ඇල් මැරුණු සංකල්පයක් කියන එකද? ‘තිත’ නම් එය වචනයේ පරිසමාප්තාර්ථයෙන්ම “තිත” ම විය යුතුයි නේද, කොමාවක් වත්, තිත් කොමාවක් වත් නොවෙයි නේද? අනිත් ව්‍යසනය තමා මේ මත්ද්‍රව්‍ය“ නිවාරණ සංවිධාන. ඔවුන් ගෙන යන්නෙ ඇත්තෙන්ම මත්ද්‍ර දුම්වැටි වලින් මුදල් උපයා ගැනීමේ ව්‍යාපාරයක්. එයාල තනිකරම යටින් කරන්නෙ මත්ද්‍රව්‍ය වලට ප්‍රචාරණ වැඩ පිළිවෙලක්. ඇයි මත්ද්‍රව්‍ය මේ රටෙන් නැති කළොත් ඔවුන්ගේ පැවැත්මක් නෑ නෙ. මට මේ කාරණය ඇස් පනා පිටම එක දවසක් ඔප්පු වුණේ ඥාතියෙකුගේ අවමංගල්‍යකට ගිය විට අපේ මාමා කෙනෙකු සහ ඔහුගේ මිතුරකුගේ සංවාදයක් අහඹු ලෙස කන වැකුණු විටයි. ඉස්සර යම් තරමකට මත් පැන් පානය කළ මගේ මාමා මත්පැන් ගැනීම සම්පුර්ණයෙන්ම නවත්වා තිබුණේ මේ කාලයේ. ඔහුගේ මිතුරා දිවයිනේ ප්‍රකට මත්ද්‍රව්‍ය නිවාරණ ආයතනයක ප්‍රධානියෙක්. මාමා කියා සිටියා “මම නම් දැන් Drinks ගන්න එක සම්පුර්ණයෙන්ම නවත්තලයි තියෙන්නෙ. ඔන්න උඔලගේ Project එකක් successful” කියා.. එවිට මිතුරා කීවේ “ඕං ඉතිං උඹත් අපෙ බඩවල් වලටම ගහන්න ගත්තා” යනුවෙන්. ඒ ඇයි දැයි මාගේ මාමා විචාළ විට ඔහු නැවතත් කීවේ “උඹලා Drinks නැවැත්තුවොත් ඉතින් අපේ ............ එකට වැඩ නැතිව යනවානෙ එතකොට උඹලාද අපෙ දරුවන්ට කන්න දෙන්නෙ” යන්නයි. මහ හඩින් සිනාසී එසේ පැවසූ ඔහුගේ මුවින් ද මත්පැන් දුගඳ දැඩිව වහනය වූයෙන් එවකට පාසැල් වියේ පසු වූ මා නැහැයද හකුළුවා ගෙන එතැනින් ඉවත් වූ සැටි අදටත් මට මතකයි. ඉතින් මේ තමා මට හිතෙන හැටි. මසැසින් පමණක් නොව මනැසින්ද විමසා බැලීමට වියත් ඹබ සැමට භාර කරනවා. ඔබගේම හදවතට තට්ටු කර අහන්න. ඔබගේ ආත්මය ඔබ විසින්ම විනාශ මුඛයේ හෙළා ගන්නේ නම් අපෙත් විරුද්ධත්වයක් නෑ. මොකද තමා‍ට ආදරය නොකරන අයට කිසි කෙනෙක් ආදරය කරන්න බැඳිලා නැති නිසා. ඔබලා ඔබලාට මොනවා කර ගත්තත් අපිට කමක් නෑ. ඒත් අපිට, දරුවන්ට , නූපන් නොදරුවන්ට මේ පරිසරය නරකාදියක් කරන්න එපා. විස පොවන්න එපා. නූපන් දරුවො ඉපදින්න කලින් මරන්න එපා. හොඳින් ඉන්න මිනිස්සුන්ට වදයක් වෙන්න එපා. ඔබ ඔය වැය කරන රුපියල් 20 න් යෝගට් එකක්, නැත්තම් පළතුරක් අරගෙන කන්නකො. නරකක් වෙයිද බලන්න. දරුවන්ට පෑනක් පැන්සලක් ගෙනිහින් දෙන්නකො. පිනක් වත් සිද්ධ වෙයි. මැරෙන ටිකට පොළවට බරක් ඉතුරු නොකර මැරෙන්න.. හරි මනුස්සයෙක් විදිහට... අපි මැරෙන්නෙ අද වෙන්නත් පුළුවන්... තව අවුරුදු 40න් 50න් වෙන්නත් පුළුවන්... ඒ නිසා ඉන්න ටිකට හරියට ජීවත් වෙන්න...
රමණීය දිගාමඩුලු පුරවරයේ තුරු වියනින් සැදුම්ලත් මාවතක නිදහසේ ගමන් කිරීම සැබවින්ම මනසට සුවය දනවන්නකි. සරුසාර කෙත් බිම් පිසගෙන හමන සිසිල් පවන් නිසා මෙම ප්‍ර‍දේශයට ස්වභාවයෙන්ම හිමි වී ඇති ඌෂ්ණාධික බව මැකී ගොස් වචනයෙන් දැනවිය නොහැකි සනීපයකින් ගත සිත පිනා යයි.
ඒකාකාරි වෙහෙසකර ජීවන රටාවෙන් මදක් ඔබ්බට පියමං කරනු වස් නිවාඩු දිනයන්හි මගේ සැමියා සමඟ මෙම මනහර පුරවරයේ සංචාරය කිරීම විනෝදාංශය කර ගතිමි. දිවයින වෙනත් ප්‍රදේශ මෙන් ජනාකීර්ණ බවින් තොර වූ ද, එක යායට නිල්ල ගැසූ අපරිමිත තැනි බිමි වලින් අලංකෘත වූ ද, නිස්කලංක හා නිදහස් හැඟීමෙන් පිරුණා වූද, නිමක් නොමැති සරුසාර මහා කෙත් බිමින් ගැවසියා වූද, හිටි අඩියේ නෙත ගැටෙන වල් අලින් වැනි වන සතුන් හේතුවෙන් ත්‍රාසජනක හැඟීමෙන් වූ අඩුපාඩුව මැකී යන්නා වූද මෙම මනරම් පුරවර‍ය තුළ එම චාරිකා පෙළ අප ඇරඹුවේ, ඉතාමත්ම විරල ලෙස මිනිස් නෙත ගැටුණු, නිදන් මංකොල්ලය පිණිස මිස වෙනත් අරමුණක් වෙනුවෙන් මිනිස් පිය සටහන් නොතැබුණු අපූරු වන පෙතකිනි.
අම්පාර පුරවරයට මදක් ඔබ්බට වන්නට, එනම් අම්පාර මහනුවර ප්‍රධාන මාර්ගයේ ගොනාගොල්ල ප්‍රදේශය පසුකොට මුණගැ‍සෙන මංසන්ධියෙන් මදක් දුර ගෙවා ගොස් රජගල පෙදෙසට පිළිපන් අපි, ඉතිහාසයේ සැඟවුණු තතු සොයා ගනු වස් පා ගමනින් සංචාරය ඇරඹුවෙමු. අක්කර කිහිපයක භුමි භාගයකින් සමන්විත මෙම ප්‍රදේශය දිනකින් හෝ දෙකකින් තරණය කළ හැක්කක් නොවන බව පෙනී ගියේ එළිමහන් බිමක ඇති රථ ගාල අසල වනාන්තරයට පිවිසෙන ද්විත්ව පිවිසුම දුටු විට ය.
ඉන් එක් පිවිසුමක් පසු කොට මද දුරක් යන්නට මත්තෙන් පුරාතනයන්ගේ පිය සටහනින් මැදී ඔප වැටී ඇති ශෛලමය පියගැටපෙළක් හමු විය. මගපෙන්වන්නකු හෝ මංසලකුණු පිළිබඳ හෝඩුවාවක් හෝ නොවූ අපට ඉදිරි මග සොයා ගැනීමට අපහසු නොවූයේ මෙම සෙල්මුවා පියගැටපෙළෙහි නටබුන්, ගමන අවසානය දක්වා ම අපට මග පෙන්වූ හෙයිනි.
මග ගෙවෙත්ම වනාන්තරය අඳුරු බවින් දැඩි වන්නට විය. උෂ්ණය පහවී සිහිතල දැනෙන්නට විය. අතු පතරින් සැදුම්ලත් තුරු වියනද ඝන කමින් වැඩි වන්නට විය. වන සතුන්ගේ ශබ්දයද අවමව ගොස් නිහඩ බව හිස ඔසවන්නට විය.. ළපටි තුරුලතා වෙනුවට දැවැන්ත වෘක්ෂයන් මුණ ගැසෙන්නට විය... කියා ගත නොහැකි අමුතු අද්භූත බවකින් අප අවට වෙළී යන්නාක් මෙන් දැනන්නට විය... හිටි ගමන් අප එකිනෙකාගේ මුහුණු බලන්නෙමු.. ඉදිරියෙන් යන්නා නිතර පසුපස බලන්නේය.. එහෙත් වදනක් දෙඩීමට නොවේ.. අනෙකා කොහි දැයි බැලීමට ය..
සැබවින්ම මෙය අතිශයෝක්තියක් නොවේ...එම හැඟීම කිමෙක්දැයි අදටත් මම නොදනිමි.. එය විඳීමට ඔබද එහි යා යුතු මය... අතීතයේ අප මුතුන් මිත්තන්ගේ ආත්මයන් මෙම රාජකීය ඝන වනන්තරයේ රැඳී සිටිතැයි ද, ඔවුන් අප දෙස නෙත නොමරා බලා සිටින්නේ යැයි ද, අපගේ කල්ක්‍රියාවන් කෙරේ විමසීමෙන් සිටින්නේ යැයි ද මා හට හැඟී ගියේ ය. එමතුදු නොව ප්‍රතාපවත් සූර්ය රශ්මී කදම්බයන් පවා අකම්පිත කෙරෙමින් මෙම පුරාතන උදාර වන භූමිය ආවරණය කළ දැවැන්ත වනස්පතීහු ද, ප්‍රාණයක් නොමැත්තේ යැයි අප විසින් අනුමාන කරන ලද උස්ව නැගුණු මහා ගල් කුළු ද තරඟයට මෙන් අප දෙස නෙත් හෙළා සිටිනුයේ ඔවුන්ගේ මෙම ක්ෂේම භූමියට අපගෙන් යම් අවැඩක් සිදු වේ දැයි නිරික්සීමට යැයි ද, එසේ සිදු වන බව ඔවුන්ට හැඟී ගියහොත් අතුපතර නැවී විත් ගෙල සිර කර නොඑසේ නම් ගලක් ගැලවී පෙරළී විත් මා ගේ අවසන් හුස්ම ගනිතැයි ද මට සිතුණු වාර අනන්ත ය...මේ පතාක වනස්පතීන්හි සැබවින්ම වාසය කරන රුක් දෙවිවරුද ඒ විමැසිල්ලෙන්‍ම අපව අධ්‍යයනය කරන්නෝ යැයි ද මට නැවතත් පසක් විය...
“එහෙයින් රුක් දෙවිඳුනි, පුරාණ මුත්තණුවනි, වෘක්ෂෝත්තමයාණෙනි... ගිරිකුළට අධිපතිඳුනි, මේ වනය තුළ ඇවිදින විට පය තැබීමටත්, පය පැකිළුණු විට නැගී සිටීමටත්, විඩාපත් විට ඉසිඹු ලෑමටත් පමණක් මට අවසර දෙන සේක්වා... ඉන් ඔබ්බට වන් කිසිවකට මා නොඑළඹෙන බව ඔබතුමන්ලාට ශපථ වන්නෙමි...”
එහෙත්... බුදුන් වහන්සේ වදාළ පරිදි ගසක් යනු... තමන් විනාශ කරන පුද්ගලයාටද සෙවණ සදන බෝසත් උත්තමයෙකැයි සිහි නැඟුණෙන් මාගේ ශපථය නැවත වරක් මටම ශපථ කර ගනිමින් නැවතත් ගමන් ඇරඹුවෙමි.
කිසිදු හැල හොල්මනක් නොමැති වන ගැබ සැබවින්ම අද්භූත ජනකය. අඳුරු ගල් ගුහා, නිහඩවම ලැගුම්ගත් කිසියම් වන මෘගයකු ගේ නිවස්නය යැයි හැඟී ගියද, ඉඳහිට මතුවී අතුරුදන් වන කටුස්සකු, සිකනලකු හැරෙන්නට වෙනත් දරුණු සතකු මුණ නොගැසීම තනිවම මෙහි පිවිසි අප දෙදෙනාගේ වාසනාවක් විය හැක. අප පිය නගන විට වියළි කොළ හා කෝටු කැබලි බි‍‍‍දෙන හඩ හැරෙන්නට හඩක් වේ නම් ඒ ඉඳහිට කෑ ගසන පක්ෂියකුගේ ය.
මදක් ඉදිරියෙන් වූ ලෙනකට එබිකම් කළ විට දුටු දෙයින් මගේ හද කම්පා විය... නිදන් මතු කර ගැනීම සඳහා යමෙකු විසින් පුරාතන ලෙන් පියසක් විනාශ කර තිබුණේ ඒ අයුරිනි... ආදිවාසීන් නොඑසේ නම් යම් තපස්වීයකුගේ හිස‍ට සෙවණ දුන් ඒ ගිරි කුළ අද නැසූ කන්ව, අඳව ගිය නෙතු ව ‘ගල්’ වී සිටිනුයේ මේ විනාශය දැකීමට හෝ ඇසීමට නොහැකි, නැතිනම් ඒ සියල්ල දරා ගත නොහැකි නිසා විය යුතු ය...
මග දෙපස ද ඇතැම් ගල් කුළු බිඳ දමා ඇති සෙයක් පෙන්නුම් කරන්නේය.. ඇතැම් තැන් සිමෙන්ති වලින් වසා දමා ඇති බව වුවමනාවෙන් නැරඹුවකුට පෙනී යයි. විනාශ කළ තැන් නැවත නගා සිටුවීමට නිශ්ඵල නිරර්ථක උත්සාහයක් ගෙන ඇති බව නිතැතින්ම පෙනී යන්නේ පෙර පැවති ස්වභාවික පෙනුම වෙනුවට කෘතිම බවක් ආරූඪ වී ඇති හෙයිනි..
තරමක නැග්මක් පසු කොට වනයේ ඉහළට වන් කල පෙරට වඩා විශාල ලෙන් පියසක් මුණ ගැසුණෙන් අප එහි සිට ආහාර ගැනීමට හිඳ ගත් විටය, පියස්ස වටා නෙළා ඇති කටාරම දුටුවේ... ඇත්තෙන්ම එය ඉතාම සුක්ෂමව නිම කර ඇත.. නොඅනුමානවම මෙය ද යම් තපස්වී උත්තමයකුගේ සත්‍ය ගවේශණය සඳහා රුකුල් දුන් මහා කෙම් බිමක් බව පෙනෙන්නේ ය.. දැනෙන්නේ ය..
මෙම වනාන්තරයට ඇති පිවිසුම් දෙකෙන්ම දෙවරක් මෙම භූමියට ඇතුළු වූ අපට පසක් වූ තවත් එක් වැදගත් කරුණක් විය. එනම් පළමුව, දෙපසින්ම සමාන ප්‍රමාණ වලින් කන්ද තරණය කළ විට, බිම් මට්ටමේ සිට එකම උසකින් දෙපසින්ම මුළු අම්පාර පුරවරයම නැරඹිය හැකි ස්වභාවික ආරක්ෂක නැරඹුම් පීඨිකා දෙකක් පිහිටා තිබීම ය. දෙවනුව, එම ස්ථාන වල සිට නැවතත් සමාන ප්‍රමාණ වලින් කන්ද තරණය කළ විට, කටාරම් කොටා ඇති තරමක් විශාල ලෙන් ගුහා දෙකක් පිහිටීමය... සැබවින්ම මෙය විස්මය එළවන සුළු භූ පිහිටීමකි... ඊටත් වඩා විස්මය දනවන්නේ මෙම ස්ථානය රජ මාළිගාවක් වැනි ඉදිකිරීමක් කිරීමට පෙර ගවේෂණය කර, පිඹුරුපත් සකස්කළ ඉපැරණි ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පියා පිළිබඳව ය...
දෙපසින්ම මෙම ලෙන් පියැසි දෙක පසු කොට සමාන දුරක් නැගි විට කන්ද මුදුනත පිහිටි සානුවට පිවිසිය හැක. අප පළමු දිනයේ පැමිණි ප්‍රවිෂ්ඨයෙන් කඳු මුදුනතට පැමිණි විට දුටු දසුනින් ඇතිවූයේ පහන් සංවේගයක් නොව හද රිදුම්දෙන වේදනාවකි... ගල් තලය මතුපිට වූ නටබුන් සූරා කෑ බවට ශාක්ෂි එමට විය. අළුතින් බිඳින ලද ගල් පතුරු ද එහි වූයෙන් එය හඳුනා ගැන්මට අපේ නෙත් අසමත් වූයේද නැත. නටබුන්ද සුන්වු මෙම ගල් තලයේ අමුතු යමක් ඇත් දැයි පිරික්සීමට අප දෙදෙනා දෙපසකට ගොස් බැලීමට සිතුවද, අළුතින් හෙළන ලද සත්ව වසුරු දුටු අප, එම විවිධ වර්ගයේ වසුරු අනුව සවස් වන විට වල් අලි, දිවි, වළසුන්, වල් ඌරන් වැන්නවුන් මෙම ස්ථානය‍ට පැමිණෙන බව නිගමනය කෙළෙන් එම අදහස වහා ඉවත්කොට ගෙන දෙදෙනාට දෙදෙනා ඇස ගැටෙන මානයෙන් සිට නිරික්සීමට වග බලා ගතිමු.
මෙම වනය තුළ මා කුල්මත් කළ සුපුරුදු විශ්මයජනක බව නැවතත් මා ඉදිරියේ විද්‍යමාන විය... එය නම් ගල් තලය මතුපිට කර ඇති තවත් විශ්මකර්ම නිර්මාණයකි...එය මෙසේ පැහැදිළි කරන්නම්..
අඳුරු ගල් කුළක මුල්ලට වන්නට තනා ඇති අඩි 20ක් පමණ දිගැති අඩි 7ක් පමණ පළලැති ඍජුකෝණාස්‍රාකාර දිය අගලකි... මෙහි නිරතුරු වන සතුන් ගැවසෙන්නේද එම නිසා විය හැක. එහි සිට මද බෑවුමකට වන්නට ගල මත ආනතව කපන ලද එකක් අඩියකට සහ අනෙක අඟල් හයක‍ට ආසන්න විශ්කම්භයෙන් යුතු වූ ජල සිදුරු දෙකක් එකිනෙකට මදක් ඈතින් නිර්මාණය කර තිබුණි.. ඉතාම විමසිල්ලෙන් බැලූ කල එම ජල සිදුරු දක්වා ඉහල ගල් තලයේ සිට කරන ලද ඉපැරණි සියුම් ගල් බදාම පහරවල් දෙකක් පෙනේ... ඇතැම් විට එම සිදුරු වෙත ජලය ගෙන එන භුගත ජලනල පද්ධතියක් විය හැක... වැසි කාලයට මෙම සිදුරු වලින් මලක ආකාරයට අධික පීඩනයෙන් යුතුව ජලය විදින බව අපි පසුව ගැමියකුගෙන් දැන ගතිමු.. ‘මෙලොව අදහාගත නොහැකි යම් දෙයක් වේ නම් ඒ මෙතැනය’ යි ද මට සිතිණි... මෙම ආශ්චර්යය පියවි දෙනෙතින් නැරඹීමට නම් වැසි දිනෙක නැවත මෙහි පැමිණීමට අදිටන් කර ගතිමු.
පසුගිය ශනි දින මෙම මහාර්ඝ බිම් කඩ නැරඹුමට දෙවන පිවිසුමෙන් පැමිණි අප ගල් තලය මුදුනට සපැමිණි විට එය එකම නටබුන් පුරවරයක් සේ දිස්වන්නට විය.. විශාල වර්ග ප්‍රමාණයක (යටත් පිරිසෙයින් අක්කර කිහිපයක) පැතිරී පවත්නා රාජ මාළිගාවක් යැයි අනුමාන කළ හැකි ඉපැරණි ගොඩනැගිල්ලක අතීත ශ්‍රී විභූතිය ලොවෙන් සැඟවී පැවැත්නේ ඒ අයුරිනි.. එක් තැනක් පැහැදිළි ලෙස දිය කෙළි මණ්ඩපයක සිරි පෙන්නුම් කළ අතර තවත් තැනක් මනරම් රඟ මඩලක් සේ දිස් විය.. මෙහි වාසය කළවුන් සුර සැප පරයන රජ සැප විඳි බව නම් ශාක්ෂි එමට ය..
ගිලා බැස ඇති සෑම පියගැට පෙළක් ම විසිතුරු කැටයමින් සමන්විත වාහල්කඩක් හෝ කොරවක් ගලක් එසේ නොමැති නම් අත් වැ‍ටකින් මනරම් සේ අලංකෘත වී ඇත... එවන් පියගැටපෙළ සමූහයක් විවිධ ස්ථාන වලින් සොයා ගත හැකි විය... එක් ස්ථානයක නටබුන් නරඹා හමාර වන විට තවත් පෙදෙසකින් එවැනිම නටබුන් පුරවරයක් හමු වන්නේය... දිය කෙළි මණ්ඩපයට ජලය සැපයූ ගල් උමගක්ද තවමත් සුරක්ෂිතව පවතී... එමෙන්ම එම මණ්ඩපයේ කවාකාර කොටසක තරමක් දියුණු අක්ෂර මාලාවකින් සමන්විත සෙල් ලිපියක් විය... එහි කොටසක් ද විනාශ කර, එම සුන් බුන් ද ඉවත් කර ඇති අන්දමක් දැකගන්නට හැකි විය..
ඒ අතර ඇතැම් තැනක නෙත්කළු කැටයමින් යුත් කළයක හැඩැති සෙල් නිමැවුමක් සිත් පිත් නැති අන්දමින් දෙපළු කර දමා තිබුණේ ඒ තුළ සැඟවුණු වස්තුව සොයන්නට විය හැක... එහෙත් අප මුතුන් මිත්තන්ගේ අමිල වස්තුව වූ ඒ උදාර රිහිරි මාංශයේ අවසන් දියාරු කොටසද මිනිස් වෙසින් ආ අමනුෂ්‍යයන් විසින් උරා බී හපය පමණක් විසිකර තිබුණේ ඒ අන්දමට ය..
ඉන් මදක් ඔබ්බට වන්නට වන පෙත ආසන්නයේ නැවතත් නටබුන් අතර ඉතා සුමටව කළ විශාල ශෛලමය පාත්‍රයක් දිස් විය.. එහි කොටසක් බිඳී තිබුණු අතර පියන ද බිඳී ඒ අසළ රැඳී තිබුණි.. ඒ අසළම ශෛලමය සිංහ මුඛයකින් ගලා හැලෙන හිම මෙන් පිවිතුරු සිසිල් දිය දහරකි...
තවත් තැනෙක වීදුරු කැටපතක් මෙන් වූයේ සුන්දර සෙල්මුවා ජල තටාකයකි... එය ද හිම මෙන් වූ සිසිල් ජලයෙන් යුක්ත වූයේය.. කවරාකාර නියඟයකදී වුව සිඳී නොයන මෙය ඇත්තෙන්ම විශ්මිත ය... මෙය බිසෝ වරුන්ගේ සුඛ විහරණය සඳහාම නිර්මිත එකක් බවද පෙනී යන්නේ ය.. එයට බසින පියගැටපෙළ ද මනරම් කැටයමින් විචිත්‍ර වූයේ, ඇතැම් කුළුණු වන් නිර්මාණයන් යමකු විසින් ඉවත් කර තිබුණේ ‘තමන්ගේ බූදලය’ මෙහි ද සෙවූ බවට ඉඟියක් ඉතිරි කරමිනි....
මදක් ඉහළ භූමියක විසිරී ගිය ගල් ඇති තැනෙක පුවරුවක් සවි කර තිබුණේ මෙය අනුබුදු මිහිඳු මා හිමියන්ගේ සහ දිවයිනට බුදුදහම රැගෙන ආ ඉට්ඨිය තෙරුන්ගේ භෂ්මාවශේෂ තැන්පත් කර තැනූ ස්තුපය බව සඳහන් කරමිනි.
මේ වන විට සැඳෑ අඳුර සමග එක්වරම අහස් තලය වසා ගනිමින් පැතිරුණු කළු වලාව, මහ වැස්සක පෙර නිමිත්තක් රැගෙන ආ බැවින් සහ දරුණු වන සතුන් මෙහි රජයන වේලාව එළැඹි බැවින් අපි ගවේශණ කාර්යයට කොමාවක් තබමින් එම අමිල උරුමයට තාවකාලිකව සමු දුන්නෙමු.
දැන් පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවේ අධීක්ෂණය යටතේ රක්ෂිතයක් බවට පත් කර ඇති මෙම ඝන වනාන්තරය එල්.ටී.ටී.ඊ. උවදුරු හේතුවෙන් මේ වන තුරු මිනිස් ඇසින් දුරු වී පැවතුණු බව ගැමියෙක් ගෙන් දැනගතිමු. දැනුදු, ඉඳ හිට දර ඇහිඳීම පිණිස වනයට පිවිසෙන අහිංසක ගැමියකු විනා සංචාරකයන් නිරතුරු මෙහි නොපැමිණෙන්නේ එහි වූයේ ඝන වනාන්තරය නිසා වීමත්, ඇත්තෙන්ම මේ පිළිබඳ දැනුවත් වී නොසිටීමත් නිසා විය හැකි ය.
එනමුදු මෙම භුමිය නිදන් සොරුන්ගේ සහ “බලයලත් නිදන් මංකොල්ල කරුවන්ගේ” පාරාදීසයක් වී තිබුණු බව නම් නොරහසකි. ඒ උපකල්පනය ස්ථිර කරමින් “ඒ කාලෙ ආණ්ඩුවෙන් හැමතැනම රැකවල් දාල මුළු කැලේම පීරුව තමයි මහත්තයො. හම්බුණා නම් තමයි... ඒවයින් තමයි උන්දැල සුර සැප විඳින්නෙ.. ඒත් හාරපු තරමට ලැබුණෙ නෑ... අන්තිමට වුණේ ඉතිරි නටබුන් ටිකත් සුන්බුන් වෙච්චි එකයි... අපි දර කෑල්ලක් අහුල ගන්න කැලේ වැදුණාම තමයි උන්දැලට රුදාව මහත්තයො... ” යැයි අහිංසක ගැමියකු පැවසුවේ ගමන අවසානයේ විඩා නිවන්නට ඔහුගේ ගෙපැළට වන් අපට, කළයෙන් හළා ගත් වතුර වීදුරුවක් පිළිගන්වමිනි. මෙහි මා ගැමියාගේ වදනින් සඳහන් කළ ‘ඒ කාලේ’ යනු කුමන කාල වකවානුව දැයි අර්ථ නිරූපණය නොකරන්නේ කුමන ආණ්ඩුවක් විසින් කළද සංරක්ෂණය කරන මුවාවෙන් පුරාවස්තු කෙළෙසීම මහ පොළව නුහුලන ජාතික අපරාධයක් බව, පක්ෂ පාට භේදයකින් තොරව සැමට ඒත්තු යා යුතු බැවිනි.
මෙම මහාර්ඝ විරල භූමි භාගය සැබවින්ම දෙනෙත් ඇත්තන් විසින් නරඹා හදක් ඇත්තන් විසින් පහන් සංවේග උපදවා, සිතක් ඇත්තන් විසින් විඳිය යුතු මිහිපිට පිහිටි අපූර්වතම වස්තුවකි... එහි බිම් අඟල පවා, ගල් පොත්ත පවා, දළු රිකිල්ල පවා අයිති අප දයාබර මහී කාන්තාවගේ රූබර දියණිය වූ මේ ලක් ධරණී තලය‍ට මිසක ඔබ, අප වැනි තනි අයිතිකරුවකුට නොවේ....
එබැවින්, එහි යන්න... විඳිය යුතු දේ විඳින්න....
සුසුමකින් වත් එම පරිසරය‍ට හානි නොකරන්න...
අපගේ පැරැන්නන්ට නොමසුරු ස්තුතිය පුද කරන්න...
ඔබගේ ස්තූතිය සමග පිය සටහන් පමණක් එහි තබා ආපසු එන්න...
ඔබට සුභ ගමන්....!
ඔබගේ ආදරණීය දරුවාගේ සුන්දර ජීවිතය‍ට නිදහසේ පිපෙන්න දෙන්න. ඔහුට, ඔහුගේ ළමා කාලය හිමි කර දෙන්න. ඔහු, දරුවකු බව නිතර අවබෝධ කරවන්න. ඔහුට හැකි තාක් සමීප වන්න. එවිට ඔහු තුළ සැගවී පවත්නා නිසග කුසලතාවයන් ඔබට දැනේවි. ඒවාට පිපෙන්නට ඉඩ දෙන්න. ඒ සඳහා දරුවාව නිබඳවම ධෛර්යමත් කරවන්න. ඔහු ඉතා ආශාවෙන් යමක නියැලෙන්නේ නම්, ඒ ගැන වැඩි දුර අධ්‍යයනයේ යෙදෙන්නේ නම්, ඔහුට එයට ඉඩ‍දෙන්න. දරුවකු වූ තරමින් ඔහු දෙමාපියන්ගේ දුරස්ථ පාලකය මගින් පාලනය විය යුතු නැත. බොහෝ දෙමව්පියන් වරදවා වටහා ගන්නා දෙයකි මෙය. දරුවන්ට හොඳ සහ නරක පමණක් අවබෝධ කර දෙන්න. එසේ නොමැතිව දරුවා ඔබ විසින් පාලනය කරනු ලබන රොබෝවකු බවට පත් නොකරන්න. ඔබගේ සිහින, දරුවා තුළින් දකින්න‍ට යාමෙන් වළකින්න. ඔබගේ සමාජ තත්ත්වය, දරුවා මගින් ලබා ගැන්මට යාමෙන් වළකින්න. ඔබගේ සිහින, දරුවා තුළින් දකින්න‍ට යාමෙන් අවසානයේ සිදු වන්නේ ඔබගේ සිහිනද කුඩු පට්ටම් වී, අවසානයේ ඔබගේ ආදරණීය දරුවාගේ ජීවිතයද අර්ථශුන්‍ය, හිස් එකක් බවට පත් වීමය.
දරුවාගේ සීමාවන් පිළිබඳව ඔහුට මනා අවබෝධයක් ලබා දෙන්න. ඔහු වඩාත් ප්‍රිය කරන දෙය කෙරෙහි ඔහුව යොමු කරවන්න. එවිටය, ඔබගේ දරුවා දක්ෂ, පරිපුර්ණ, ප්‍රීතිමත් මිනිසකු බවට පත් වන්නේ. ඔහු‍ටම ආවේණික පෞරුෂත්වය ඔහු තුළින් ඉස්මතු කර ගැනීමට නම් ඔබ දරුවාට මදක් සවන් දී, ඔහුගේ අනාගත බලාපොරොත්තු ඉටු කරගැනීමට අවශ්‍ය පරිසරය සකසා දිය යුතු ය.
එසේ නොමැතිව, ඔබගේ පැලැන්තියේ ඕනෑ එපා කම් මත, නෑදෑ පරපුරේ අවශ්‍යතාවයන් මත සහ ඔබගේ අභිමානය රැකගැනීමේ අභිලාෂයන් මත දරුවා ප්‍රිය නොකරන ක්ෂේත්‍රයක් වෙත යොමු කිරීමෙන් ඔහුට ඉටු කරන්නට සිදු වන්නේ ඔහුගේ ආවේණික ඉලක්කයන් නොව අන්‍යයන්ගේ අවශ්‍යතාවයන් ය. එවිට දරුවා තුළ පවත්නා සැබෑ කුසලතාවයන් පිළිබිඹු නොවන්නා සේම ඔහුගේ ජීවිතයද අතෘප්තිකර එකක් බවට පත්වේ.
ඔබගේ දරුවා තුළ සිටිනා සැබෑ දක්ෂයාට කෙළි පිටියට පැමිණීමට මග හෙළි කර දෙන්න. එම දක්ෂයා පිති හරඹය නියමාකාරයෙන් ආරම්භ කළහොත්, සැබෑම ජවසම්පන්න, මනා පෞරුෂත්වයකින් හෙබි සහ අද්විතීය නිපුණතා ඇත්තකු බවට ඔබ දරුවා පත්වන දින, එනම් ඔහු ලොව දිනන දිනෙක, මෙලොව සිටින සාඩම්බරම මාතාව හෝ පියාණන් ලෙසට ඔබ නිතැතින්ම සතුටු වනු ඇත.
ගැහැණිය යනු මනුෂ්‍ය ආත්මයක් නොවේ; ඇය හදුන්වා දීමට උචිතම නිර්වචනය නම් සවිඥාණකත්වය යි. එනම්, මිනිසා මිනිසකු කිරීමට ද, මිනිසා විසින් කරන ලද පව් සෝදා හැරීමටද විශ්ව බලවේගයන් විසින් (ඇතැම් විශ්වාස පරිදි දෙවියන් විසින්) මෙලොවට ලබා දුන්නාවූ ශක්තියකි. සුරතල් දියණියද, ආදරණීය සොයුරියද, හිතවත් මිතුරියද, උත්තරීතර මාතාවද බිහිවන්නී දේවාත්මයක් වූ ඇය තුළිනි. ඇය මිහිකත මෙන් වූ මහා බරක් උසුලන්නීය... සාගරයක් පමණ වූ කදුලැල් හෙලන්නීය... ඇය තුළින් ජීවයක් පණ ලබන්නේය.. ඇය ඉතාමත් දක්ෂය.. පරිපුර්ණ ය... ආකර්ශනීයය.. බුද්ධිමත් ය..රූමත් ය.. ඉවසිලිවන්තය.. දෙවියන්ගේ තුලාව දෙපසට මිනිසා සහ ගැහැණිය දමා තුලනය කළහොත් අනිවාර්යයෙන්ම ස්ත්‍රී පාර්ශවයේ බර වැඩි වේ. එනම් ඇය සෑම අතින්ම මිනිසාට වඩා උසස් ආත්මයකි..
**** ඕෂෝ විසින් රචිත ගැහැණු මනුස්සයා නම් කෘතියේ උදෘතයකි.
